ZUS nie jest uprawniony do rozstrzygania o podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu
Warto szczegółowo analizować decyzje ZUS dotyczące ubezpieczenia chorobowego. W takich decyzjach może znaleźć się ustalenie, że dana osoba nie podlegała w danym okresie ubezpieczeniu chorobowemu np. z uwagi na uiszczanie składek w nieprawidłowej wysokości. Wskazane działanie nie jest jednak prawidłowe i może stanowić argument do zakwestionowania decyzji przed sądem ubezpieczeń społecznych.
Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych do zakresu działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy między innymi: wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Przepis określa kompetencje ZUS jedynie w zakresie wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne, nie zaś do ustalania, czy takie prawo przysługuje w danym czasie. ZUS nie ma więc kompetencji do wydawania decyzji rozstrzygających o podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu przez daną osobę.
Jeżeli ZUS chciałby w swojej decyzji dotyczącej np. pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne, poczynić ustalenia odnośnie podlegania temu ubezpieczeniu, powinien uzyskać decyzję właściwej jednostki Narodowego Funduszu Zdrowia. Prawidłowość takiego działania potwierdza orzecznictwo sądów ubezpieczeń społecznych.
W jednym z wyroków podkreślono, że „skoro istotą sporu między stornami dotyczącego obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenie zdrowotne pozostawała kwestia występowania obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego wnioskodawcy, to przed wydaniem zaskarżonej decyzji wymiarowej koniecznym było uzyskanie przez organ rentowy prawomocnej decyzji dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu [Narodowego Funduszu Zdrowia] rozstrzygającej o tej kwestii…” – Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 października 2012 r. III AUa 563/12. Podobne rozstrzygnięcia można odnaleźć też w innych orzeczeniach: np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 października 2013 r. III AUa 1821/12, czy też w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 czerwca 2008 r., III AUa 1880/07.
Podsumowując, podstawą ewentualnego ustalenia, czy dana osoba podlegała ubezpieczeniu chorobowemu w danym okresie powinna być decyzja właściwej jednostki Narodowego Funduszu Zdrowia. ZUS przed wydaniem własnej decyzji zobowiązany jest do wystąpienia o takie rozstrzygnięcie. Zaniechanie wykonania takiego obowiązku przez ZUS będzie prowadzić do wydania decyzji z przekroczeniem kompetencji organu rentowego.
Adwokat Piotr Bocianowski, LL.M. (UoA)
*Porady prezentowane na stronie mają charakter wyłącznie dydaktyczny i nie stanowią usług doradztwa prawnego. Porady prezentowane na stronie dotyczą ogólnych pytań bez odniesienia do konkretnych spraw lub stanów faktycznych. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za zastosowanie porad w konkretnych przypadkach lub do konkretnych problemów czytelników. W razie konieczności uzyskania pomocy prawnej w konkretnej sprawie prosimy o kontakt z Kancelarią. Treść porad nie może podlegać przetwarzaniu (w szczególności dalszej publikacji lub kopiowaniu) bez zgody autora. Portal nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji autorów, w szczególnie nie odpowiada za zachowanie praw autorskich innych osób przez autorów publikacji (porad).