Wypadek w drodze do pracy
Pracownik szedł po chodniku bezpośrednio do miejsca pracy z domu. Po drodze (tuż przed wejściem do zakładu) potknął się i upadł, doznając złamania ręki. Czy takie zdarzenie można uznać za wypadek w drodze do pracy?
Odpowiada: adwokat Piotr Bocianowski, Kancelaria adwokacka adwokata Piotra Bocianowskiego
Definicję wypadku w drodze do pracy zawiera art. 57b ust. 1 z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.1998.162.1118 ze zmianami). Zgodnie z tym przepisem „Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.”.
Do uznania urazu opisanego powyżej (złamanie ręki) za wypadek w drodze do pracy niezbędne jest zatem ustalenie, czy pracownik w momencie zadziałania przyczyny zewnętrznej powodującej uraz odbywał drogę do pracy. W zaprezentowanym przykładzie niewątpliwie pracownik szedł bezpośrednio do zakładu pracy, więc odbywał drogę do pracy. Czy jednak przewrócenie się na chodniku można uznać za przyczynę zewnętrzną? Jak definiować taką przyczynę?
Z pomocą przychodzi orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zgodnie z utrwaloną definicją zdarzenia zewnętrznego, przyczyną sprawczo-zewnętrzną zdarzenia może być każdy czynnik zewnętrzny (tzn. taki, który nie wynika z wewnętrznych właściwości człowieka) zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki – tak chwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 11 lutego 1963 r. (III PO 15/62, LexPolonica nr 315882, OSNCP 1963, nr 10, poz. 215).
W innym orzeczeniu doprecyzowano powyższą definicję. Wskazano, że przyczynę zewnętrzną stanowi oddziaływujący z zewnątrz na organizm pracownika czynnik, który w normalnym przebiegu wydarzeń w konkretnej sytuacji faktycznej nie powinien był wystąpić (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 kwietnia 1984 r.II PRN 2/84, OSPiKA 1985/4 poz. 71).
Jeżeli więc w danym przykładzie pracownik był np. pod wpływem alkoholu, to możliwe jest, że nie będziemy mieć do czynienia z wypadkiem w drodze do pracy. Warunkiem jest tutaj okoliczność, że powodem przewrócenia się na chodniku jest wyłącznie nietrzeźwość pracownika. W takim przypadku przewrócenie się spowodowane jest przyczyną wewnętrzną, a nie zewnętrzną.
Inaczej będzie, gdy pracownik przewrócił się, bo np. na chodniku była niezabezpieczona nierówność. Podobnie będzie w przypadku poślizgnięcia się pracownika. Sąd Najwyższy wskazał, że przyczyną zewnętrzną może być niefortunny odruch pracownika – jego nieskoordynowane poruszenie się powodujące potknięcie i upadek nawet na gładkiej powierzchni. Wyłączenie przyczyny zewnętrznej przy wypadku pracownika w czasie i miejscu pracy, który nastąpił w takich okolicznościach, byłoby uzasadnione tylko wtedy, gdyby istniały podstawy do ustalenia, że upadek pracownika został spowodowany schorzeniem łączącym się ze skłonnością do omdleń lub zakłóceń równowagi (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 1980 r. III PR 33/80).
Podsumowując powyższe, ocena czy mamy do czynienia z wypadkiem do pracy zależy od oceny konkretnego przypadku. Jeżeli jednak dane zdarzenie (przewrócenie się) jest spowodowane wskutek przyczyny tkwiącej w organizmie pracownika (np. nietrzeźwość, zażycie narkotyków a nawet choroba zakłócająca równowagę) to możliwe jest, że dany przypadek nie będzie wypadkiem w drodze do pracy.
*Porady prezentowane na stronie mają charakter wyłącznie dydaktyczny i nie stanowią usług doradztwa prawnego. Porady prezentowane na stronie dotyczącą ogólnych pytań bez odniesienia do konkretnych spraw lub stanów faktycznych. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za zastosowanie porad w konkretnych przypadkach lub do konkretnych problemów czytelników. W razie konieczności uzyskania pomocy prawnej w konkretnej sprawie prosimy o kontakt z Kancelariami. Treść porad nie może podlegać przetwarzaniu (w szczególności dalszej publikacji lub kopiowaniu) bez zgody autora. Portal nie ponosi odpowiedzialność za treści publikacji autorów, w szczególnie nie odpowiada za zachowanie praw autorskich innych osób przez autorów publikacji (porad).